Προετοιμασία για τον θηλασμό σε μαμάδες με επίπεδες ή εισέχουσες θηλές

Η προετοιμασία για τον θηλασμό σε μητέρες με επίπεδες ή εισέχουσες θηλές έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς σε αυτές τις γυναίκες υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες δυσκολίας στη σύλληψη της θηλής και προσκόλλησης του νεογέννητου στο στήθος.

Επίπεδη είναι η θηλή η οποία παραμένει ουσιαστικά αμετάβλητη μετά από διέγερσή της. Μια επίπεδη θηλή έχει πιο μικρό μίσχο με αποτέλεσμα το νεογέννητο να δυσκολεύεται να τη βρει και να την πιάσει. Εισέχουσα είναι η θηλή που βρίσκεται προς τα μέσα κατά την ηρεμία ή στρέφεται προς τα μέσα όταν διεγείρεται. Εισέχουσες θηλές μπορεί να παρατηρηθούν στον ένα μαστό ή και στους δύο.

Υπάρχει μία παλαιότερη σύσταση προς τις μητέρες που επιθυμούσαν να θηλάσουν να ξεκινήσουν προετοιμασία των θηλών, κυρίως των επίπεδων και εισέχουσων θηλών, κατά το τελευταίο τρίμηνο της εγκυμοσύνης. Αυτή η σύσταση πλέον έχει εγκαταλειφθεί, πρώτον γιατί υπάρχουν περιπτώσεις όπου οι θηλές ιδιαίτερα προς το τέλος της εγκυμοσύνης στρέφονται προς τα έξω χωρίς ανθρώπινη παρέμβαση, δεύτερον υπάρχει πιθανότητα αυτές οι θηλές να τραβηχθούν προς τα έξω κατά τη διάρκεια του θηλασμού και να παραμείνουν στραμμένες προς τα έξω και τρίτον γιατί μπορεί με τους έντονους χειρισμούς με το χέρι ή τα διάφορα βοηθήματα θηλασμού (διαμορφωτές θηλών, νιπλέτες) να δημιουργήσουμε κακώσεις- συμφύσεις στις ιστούς των μαστών κατά την εγκυμοσύνη που σίγουρα δεν θα μας διευκολύνουν αργότερα στον θηλασμό.

Οπότε αυτό που χρειάζεται να κάνουμε είναι πρώτον να τοποθετήσουμε αμέσως το μωρό στο στήθος της μαμάς δέρμα με δέρμα – ένα ενεργοποιημένο μωρό έτοιμο να θηλάσει συχνά είναι η καλύτερη αντιμετώπιση για τις επίπεδες ή εισέχουσες θηλές. Όσο λιγότερες παρεμβάσεις υπάρξουν στον τοκετό, η άμεση επαφή δέρμα με δέρμα και ο πρώτος θηλασμός μέσα στην πρώτη ώρα μετά τη γέννηση είναι ακόμα πιο σημαντικά σε αυτές τις περιπτώσεις.

Επιπλέον, η ανεμπόδιστη πρόσβαση του μωρού στο στήθος και η συνδιαμονή μητέρας και μωρού όλο το 24ωρο (rooming-in) είναι επίσης σημαντικά. Κυριαρχικό ρόλο σε αυτές τις περιπτώσεις παίζει επίσης η έγκαιρη διάγνωση, η κατάλληλη προετοιμασία κατά τη γαλουχία και η σωστή τοποθέτηση στο μαστό. Γι’ αυτό το λόγο και είναι σημαντική η εξειδικευμένη βοήθεια από επαγγελματίες υγείας.

Η προετοιμασία των θηλών γίνεται πριν την τοποθέτηση του βρέφους στον μαστό και μπορεί να περιλαμβάνει:

1. Απαλό άγγιγμα ή μασάζ ή τοποθέτηση πάνω στη θηλή κρύου επιθέματος, το οποίο θα τονώσει το στυτικό ιστό.

2. Ασκήσεις Hoffman: Ασκήσεις που μπορούν να βοηθήσουν στη λύση των συμφύσεων που συχνά υπάρχουν στη βάση της θηλής και την κρατούν ανεστραμμένη. Οι ασκήσεις αυτές επιτυγχάνουν την προς τα έξω έλξη της θηλής και εφαρμόζεται μετά τον τοκετό. Στη φορά ενός νοητού σταυρού πιάνεται η θηλαία άλως με τους αντίχειρες και τραβιέται προς τα έξω για 1-2 λεπτά και ακολουθεί επανάληψη στον άλλο άξονα του σταυρού για 1-2 λεπτά. Η διαδικασία επαναλαμβάνεται κάθε φορά πριν τον θηλασμό, αλλά και στα μεσοδιαστήματα.

3. Ειδικές συσκευές αναρρόφησης θηλής (νιπλέτες που υπάρχουν στο εμπόριο ή μπορεί να φτιάξει κανείς μόνος του με σύριγγα των 10lm) ή διαμορφωτές θηλών ή κοχύλια ή θήλαστρο ηλεκτροκίνητο ή χειροκίνητο που έλκουν τη θηλή προς τα έξω.

4. Ασπίδες θηλής (ψευδοθηλές ή θηλές σιλικόνης): Είναι προστατευτικά καλύμματα θηλών που μπορεί να είναι χρήσιμα σε περιπτώσεις επίπεδων ή εισέχουσων θηλών που το παιδί δεν μπορεί να προσκολληθεί απευθείας στο στήθος. Σημαντική είναι η εκπαίδευση της μητέρας για την αποτελεσματική τοποθέτησή τους.

Ευτυχώς πλέον οι θηλές σιλικόνης είναι πιο λεπτές σε σχέση με το παρελθόν και το ημικυκλικό έλλειμμα στο πάνω μέρος τους επιτρέπουν τον ερεθισμό της θηλαίας άλους από τα χείλη του παιδιού ενώ αυτό θηλάζει.

Ο τρόπος σωστής τοποθέτησης – προσκόλλησης του νεογέννητου στον μαστό με επίπεδες θηλές είναι:

1. Το στήθος να στηρίζεται από το χέρι της μητέρας σε θέση C ή U και η θηλή να συμπιέζεται σαν σάντουιτς.
2. Να υποστηρίζεται η θηλαία άλως από τον δείκτη και τον αντίχειρα σαν η μητέρα να πιάνει ένα φλιτσάνι τσαγιού (tea cup hold).

Διαπιστώνουμε επομένως πως υπάρχουν πολλοί τρόποι προετοιμασίας για τον θηλασμό στις μητέρες με επίπεδες ή εισέχουσες θηλές. Μπορεί να φαίνεται αρχικά δύσκολο και πιθανότατα να έχετε ακούσει ιστορίες γυναικών με επίπεδες ή εισέχουσες θηλές. Μην απογοητεύεστε! Έχουμε την εξειδικευμένη γνώση και τα μέσα για να σας βοηθήσουμε να θηλάσετε για όσο χρόνο εσείς θέλετε!

ΠΗΓΕΣ

• Brodribb W. (ed) (2019) Breastfeeding Management in Australia, 5 th Edition, Australian Breastfeeding Association, Melbourne
• Wilson-ClayB., Hoover K. (2017) The Breastfeeding Atlas, 6 th Edition, Texas, LactNews Press.
• Αντωνιάδου-Κουμάτου Ι., Σοφιανού Α. (2015) Μητρικός Θηλασμός – Οδηγός για Επαγγελματίες Υγείας, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, Αλκυόνη: Εθνική Πρωτοβουλία Προαγωγής Μητρικού Θηλασμού.