Προετοιμασία για έναν επιτυχή θηλασμό μετά τη γέννηση του μωρού

Πολύ συχνά μαμάδες αλλά και μπαμπάδες με ρωτάνε τι πρέπει να κάνουν για να καταφέρουν να θηλάσουν. Η απάντηση είναι προετοιμασία για τον θηλασμό προγεννητικά, στη διάρκεια της εγκυμοσύνης, αλλά και μεταγεννητικά, μετά τον φυσιολογικό τοκετό ή την καισαρική τομή.

Με την προγεννητική προετοιμασία ασχολούμαστε σε άλλο άρθρο της σελίδας μας. Ας μιλήσουμε εδώ για την μεταγεννητική προετοιμασία, τι κάνουμε δηλαδή μετά τη γέννηση του μωρού για έναν επιτυχή θηλασμό. Η μεταγεννητική προετοιμασία περιλαμβάνει:

• Την άμεση επαφή δέρμα με δέρμα (skin to skin) μητέρας – μωρού αμέσως μετά τη γέννηση και χωρίς διακοπές για τουλάχιστον μία ώρα μετά τον τοκετό
• Τον πρώτο θηλασμό μέσα στην πρώτη ώρα
• Την 24ωρη συνδιαμονή μητέρας – μωρού (rooming-in)

Στην μεταγεννητική προετοιμασία για τον θηλασμό πρωταρχικό ρόλο παίζει η άμεση επαφή δέρμα με δέρμα μητέρας-μωρού αμέσως μετά τον τοκετό και η πρώιμη έναρξη θηλασμού, δηλαδή ο πρώτος θηλασμός μέσα στην πρώτη ώρα μετά τη γέννηση. Κατά την επαφή δέρμα με δέρμα το νεογέννητο τοποθετείται γυμνό πάνω στο στήθος της μητέρας του και καλύπτεται με ένα ζεστό σκέπασμα. Εάν αφεθεί ανενόχλητο θα το δούμε να σταματάει να κλαίει, να ηρεμεί και σιγά σιγά από μόνο του, αλλά και με την ήπια καθοδήγηση της μητέρας του, να αρχίσει να μετακινείται έρποντας προς το στήθος της. Όταν φτάσει κοντά στον μαστό με οδηγό την αφή και την όσφρηση προσκολλάται σε αυτόν και ξεκινάει τον θηλασμό.

Η επαφή δέρμα με δέρμα μπορεί να γίνει και στην περίπτωση της καισαρικής τομής, εφόσον μητέρα και νεογέννητο είναι καλά και υπάρχει ενημερωμένο και εκπαιδευμένο προσωπικό. Εάν η κατάσταση της μητέρας δεν το επιτρέπει, έχει βρεθεί πως και η επαφή με τον πατέρα επίσης βοηθάει στην ομαλότερη μετάβαση του νεογέννητου στην εξωμήτρια ζωή. Η επαφή δέρμα με δέρμα αμέσως μετά τη γέννηση βοηθάει στη θερμορρύθμιση του νεογέννητου, στην έναρξη του μητρικού θηλασμού, στην ενίσχυση του δεσμού μητέρας-παιδιού και στη μείωση του κλάματος του βρέφους.

Επιπλέον ο πρώτος θηλασμός μέσα στην πρώτη ώρα μετά τη γέννηση του μωρού αυξάνει τις πιθανότητες για επιτυχή εδραίωση του θηλασμού. Για το λόγο αυτό στο 4ο από τα 10 βήματα για τον επιτυχή θηλασμό της UNICEF για τα Φιλικά προς τα Βρέφη Νοσοκομεία συστήνεται ο θηλασμός την πρώτη ώρα από τη γέννηση. Το ζύγισμα, οι μετρήσεις του νεογέννητου και η φαρμακευτική αγωγή μπορούν να γίνουν μετά την ολοκλήρωση του πρώτου θηλασμού.

Για την εδραίωση και αύξηση της διάρκειας του μητρικού θηλασμού θεωρείται επομένως απαραίτητη η επαφή δέρμα με δέρμα όχι μόνο αμέσως μετά τη γέννηση, αλλά και για όλες τις επόμενες μέρες στο μαιευτήριο ή στο σπίτι. Για το λόγο αυτό είναι πολύ σημαντική η συνδιαμονή μητέρας-νεογέννητου (rooming-in).

Με τον όρο συνδιαμονή ορίζουμε τη συνεχή παραμονή του νεογέννητου στο δωμάτιο της μητέρας του 24 ώρες το 24ωρο. Ο Π.Ο.Υ. και η UNICEF τονίζουν τη σημασία της συνδιαμονής του βρέφους με τη μητέρα του στο 7 ο από τα 10 βήματα για τον επιτυχή μητρικό θηλασμό.

Σκοπός αυτής της πρακτικής είναι η συνεχής επαφή μητέρας-παιδιού, η οποία συμβάλλει στο χτίσιμο της σχέσης τους, ενισχύει τον συναισθηματικό δεσμό με την μητέρα του και τίθενται οι βάσεις για την εδραίωση της ομαλής οικογενειακής ζωής. Επίσης, βοηθάει στην εδραίωση του μητρικού θηλασμού και στην επιτυχή συνέχισή του. Επιπλέον μελέτες δείχνουν πως στη συνδιαμονή οι μητέρες μετά την έξοδο από το νοσοκομείο νιώθουν πιο σίγουρες και ικανές να φροντίσουν το μωρό τους σε σύγκριση με μητέρες που δεν είχαν συνδιαμονή.

Αυτοί οι τρεις τρόποι φαίνονται να παίζουν σημαντικό ρόλο στην πρώιμη έναρξη του θηλασμού, στη διάρκεια και την αποκλειστικότητα του μητρικού θηλασμού, ακόμα και σε γυναίκες με επίπεδες ή εισέχουσες θηλές, όπου αυξάνεται ο βαθμός δυσκολίας προσκόλλησης του νεογέννητου στο στήθος και χρειάζεται να εφαρμόσουμε και άλλες μεθόδους προετοιμασίας του στήθους για τον θηλασμό.

ΠΗΓΕΣ

• Brodribb W. (ed) (2019) Breastfeeding Management in Australia, 5 th Edition, Australian Breastfeeding Association, Melbourne
• Su L.L., Chan Y.H., Chan Y.S., Fok D., Tun K.T., Ng F.S.P., Rauff M. (2007) Antenatal education and postnatal support strategies for improving rates of exclusive breast feeding: randomized controlled trial, BMJ.392793656343.55
• Wilson-ClayB., Hoover K. (2017) The Breastfeeding Atlas, 6 th Edition, Texas, LactNews Press.
• Αντωνιάδου-Κουμάτου Ι., Σοφιανού Α. (2015) Μητρικός Θηλασμός – Οδηγός για Επαγγελματίες Υγείας, Ινστιτούτο Υγείας του Παιδιού, Αλκυόνη: Εθνική Πρωτοβουλία Προαγωγής Μητρικού Θηλασμού.